داوری در مورد آثار زندهیاد دکتور ببرک ارغند نویسندهای بیبدیل ادبیات معاصر وطن ما، کار دشوار و در حیطهء صلاحیت کسانی است که بصورت اختصاصی ادبیات خوانده و توانایی نقد را در همین رشته دارا اند. زیرا ارغند در کنار دهها اثر ارزنده، کوتاهترین داستان «نقطه سر خط» شامل کمتر از ۵۰۰ واژه و اثر قدرتمند «لبخند شیطان» را در بیشتر از هزار صفحه (دو جلد) نیز آفریده است که در جملهء آثار جاودان زبان و ادبیات کشور ما محسوب میشوند.
ارغند، آثار راستین ادبی را با پرداختهای عالی از زندگی مردم مصیبت زدۀ سرزمین ما در تمام ابعادش و در متن مناسبات اجتماعی مسلط به تصویر کشیده است و اثر «پهلوان مراد و اسپی که اصیل نبود»، یکی از آثار موفق «ریالیزم نقاد» در میان آفریدههای ادبی او حساب میشود.
به برداشت من آفرینش کتاب «پهلوان مراد و …» که بخشی از «مناسبات اجتماعی را در گوشه ای از شمال کشور» به تصویر کشیده، در زندگی ادبی ما یک «حادثه» بود که از دیدگاه زیبایی شناسی و هم تشریح زندگی مردم، نقطهء اوج هنر نویسندهگی زنده یاد دکتور ببرک ارغند بشمار میرود. زیرا در این داستان، تصویرپردازی بغایت زیبا و ظریف از فرهنگ بازی بزکشی صورت گرفته و صحنههای هیجانانگیز، همراه با صفیر قمچینها، شیهههای اسپها و زورآزمایی و تلاش طاقتفرسای چاپاندازان ماهر را در یک نبرد نفس گیر با دقت موشگافانه مجسم میسازد.
وقتی زندهیاد ارغند این کتاب را برایم فرستاد، سفری در پیش داشتم که ساعتها در هوا باید سفر میکردم. خواندن کتاب را در مسیر رفت و برگشت بپایان رساندم. در همه این مدت خود را در میدان بزکشی مییافتم و همزمان به یاد عاشقانهترین لحظات داستانهای «لرمانتف» میافتادم، «دن آرام» شولوخوف را مقابل چشمانم میدیدم و مانند رودبار همیشه جاری، مانند غروب پائیزی، مانند یک صبح عطرآگین و مانند یک دریاچه آرام که ماهیها رقصان کنان در آن شناور اند مرا با خود میبرد و غرق رویاهای ناتمام میساخت.
در پایان کلام، ارغند مرد بزرگی بود، دوست عزیز، رفیق راه، مبارز صادق و همرزم نترس و در یک کلام انسان کامل بود. من مدیون او هستم، زیرا باری کنار هم نشسته بودیم که لب گشود و مرا متوجه مسئولیتهای که از دید او بسیار بزرگ بود ساخت؛ و امروز در آن مسیر رهنمایی شدهء او، قدم میزنم.
آرام بخواب رفیق؛ یاد و خاطرههایت همیشه با من است.
دوکتور بسمالله شیوامل
کتاب شور آب نویسنده : زنده یاد رفیق ببرک ارغند بازتایپ و تدوین دیجیتال : رفیق قاسم آسمایی انتشارات راه پرچم
کتاب سفر پرنده گان بی بال نویسنده : ببرک ارغند بازتایپ و تدوین دیجیتال : رفیق قاسم آسمایی
پهلوان-مراد-و-اسپی-که-اصیل-نبود-ـ-ببرک-ارغند